je lijf weet het al veel eerder

“Dat klopt precies”, zegt ze, “mijn lijf wist het al veel eerder”. Ik spreek met een klant die last heeft van overmatige stress. Al maanden niet lekker in haar vel zit, letterlijk. Minder zin om te koken, te eten en dingen te ondernemen, anderen te zien. Sinds kort ook piekeren en slecht slapen. Moeilijk in kunnen slapen, ‘s nachts wakker schrikken en malen en dan weer heel vroeg wakker. Doodmoe. Als een berg tegen de dag opziend.

stress is heel erg nuttig

En onschuldig. Sterker nog, stress dient een doel. Namelijk om jou alerter en scherper te maken als de situatie er om vraagt. Denk bijvoorbeeld aan het intrappen van je rempedaal van je auto, als er voor je plotseling iemand oversteekt. Of een schepje er boven op doen om een deadline te halen op je werk. Je lijf ervaart dan even een dreiging, gevaar. Alsof je oog-in-oog staat met een gevaarlijk dier. Fysiek betekent dit, dat alles in jou zich opmaakt om te vechten of te vluchten (in actie komen). Of om te bevriezen (even helemaal niks te kunnen). Eten en slapen zijn dan niet relevant. En veel processen in je lijf worden onderdrukt. Zoals pijn voelen. En de bescherming tegen virussen. Je bloedsomloop en je ademhaling verandert, net als je spijsvertering. Alles in je lijf is gericht op je spieren (kunnen rennen). Zodra het gevaar geweken is, ontspan je weer. Niets aan de hand.

behalve als je te vaak en te lang stress hebt

Als je echter te vaak en te lang onder stress staat en niet voldoende herstelt, ervaart je lijf continu gevaar. En het maakt totaal niet uit of deze spanning komt door slecht slapen, ongezond eten, piekeren, ruzie met je baas, een volle thuis-agenda of je werk niet goed aankunnen. Stress = stress. En langdurige en ononderbroken stress kan een hele serie aan (vage) klachten geven. Zoals bijvoorbeeld hoofdpijn, spierpijn, darmkrampen, verkoudheid, kouwelijkheid of juist veel zweten. Het hebben van een kort lontje, cynisch reageren, je lusteloos voelen, piekeren en geen zin hebben om andere mensen te spreken of te zien, kunnen ook door stress veroorzaakt worden. Er kan natuurlijk ook een andere oorzaak zijn. Overleg dus altijd met je huisarts, als je langere tijd (vage) klachten hebt.

je lijf weet het al veel eerder, maar doe je wat met de signalen?

Want het reageert automatisch op wat jij doet, voelt en denkt. Jij bepaalt echter of en wanneer je de signalen opmerkt en ingrijpt. Door rust te nemen en echt te voelen wat er in je om gaat. Wat goed werkt, is iedere dag tenminste 15 minuten te gaan zitten of liggen en even helemaal niets te doen. Gewoon je gedachten laten gaan en rustig alles in je lijf even navoelen op spanning of pijntjes. Bij een burn-out hebt je te laat ingegrepen en volgt een lange periode van je totaal uitgeput voelen en langzaam herstel. Je bent niet de enige. Zit je eerder in het proces en ben je slechts gestresst of overspannen, dan zit je minder diep in de put en is de periode van herstel (veel) korter. In alle gevallen is ingrijpen in jouw manier van leven noodzakelijk.

aanpak van de oorzaken van jouw teveel aan stress en gebrek aan herstel

Mijn aanpak begint met het stimuleren van jouw herstel, door advies te geven over aanpassingen in je leefstijl die meteen effect geven. Ik noem dit: eerste hulp bij stress en burn-out. Denk aan weer lekker kunnen slapen. Je minder zorgen maken. Weten dat wat jij nu voelt, er allemaal bij hoort. En weer over gaat. Daarna pas kijk ik met jou naar aanpassingen in je leefstijl voor de langere termijn. Zoals meer ontspanning. Veel beter voor jezelf gaan zorgen. Kijken welke voeding jou helpt en wat juist niet. En gaan we op zoek naar de echte oorzaken van jouw te veel aan stress.  Deze oorzaken kunnen bijvoorbeeld zijn: werk doen dat niet bij je past of ingrijpende gebeurtenissen in je leven. Maar ook een slechte lichamelijke conditie, slecht of te weinig slapen. Ongezond eten. Veel piekeren. En te weinig regie nemen over de dingen die je wilt en “moet” doen (en daardoor geleefd worden door je werk of wat de ander van jou wil). Vaak is het een combinatie van dingen. En juist door daaraan te sleutelen, kan jij duurzaam herstellen en de wereld aan.